Podczas realizacji prac geodezyjnych możemy natrafić na wiele przykładów enklaw i eksklaw. Na poniższej mapie widzimy przykład enklawy, czyli terenu otoczonego obszarem o innym charakterze, w tym wypadku obszar trawnika otoczony jest jezdnią z masy bitumicznej.

Podobnym obiektem jest eksklawa, czyli część obszaru obiektu, która jest oddzielona od jego głównej części. Na poniższym przykładzie rozdzielona nawisem mniejsza część budynku jest eksklawą głównej bryły budynku (multipowierzchnia).

Jeszcze kilka lat temu, kiedy na podstawie wyników pomiarów geodezyjnych tworzone były mapy wektorowe, enklawy i eksklawy nie stanowiły większego problemu. Wystarczyło jedynie narysować obrys wewnętrzny, obrys zewnętrzny wraz z ewentualnym odpowiednim opisem kartowanych obiektów. W sytuacji kiedy standardem stają się mapy obiektowe, podczas kartowania dodatkowo musimy pamiętać o odpowiednim powiązaniu tych elementów. W tym celu należy zastosować narzędzia, które niejako połączą ze sobą odpowiednie obrysy i stworzą w pliku gml jeden obiekt, jednoznacznie interpretowany przez wszystkie systemy do zarządzania zasobem.

Poniżej znajdują się linki do filmów, w których krok po kroku pokazujemy jak przy pomocy GoKart stworzyć enklawę i eksklawę, a także jak sprawdzić, czy zostały skartowane prawidłowo. W obu przypadkach schemat postępowania jest podobny, z tą różnicą, że w enklawie jeden obrys znajduje się w obrysie drugiego i obszar mniejszy trzeba niejako „odjąć” od większej powierzchni. Natomiast w eksklawie obrysy są rozłączne i obszar podrzędny należy „dodać” do nadrzędnego.

W przypadku platform CAD działającym w standardzie DWG, należy zwrócić uwagę w jaki sposób kartowane są obrysy. Nie zamykamy powierzchni łącząc linią ostatni punkt z pierwszym, tylko kliknąwszy ostatni punkt zamykamy obiekt poleceniem programu CAD, w tym wypadku wpisujemy literę Z. Mamy wówczas pewność, że obrys jest prawidłowo zamknięty i przy eksporcie do gml, nie pojawi się błąd „obiekt nie może być multipowierzchnią”.

Po skartowaniu powierzchni nadrzędnej, wybraniu narzędzia Enklawa, wskazaniu głównego obiektu i skartowaniu powierzchni podrzędnej utworzona zostanie relacja pomiędzy tymi obiektami definiująca enklawę lub eksklawę (w zależności od sytuacji). A jak sprawdzić, czy tak się rzeczywiście stało? Jest na to kilka sposobów:

1. Wybieramy narzędzie Informacja o elemencie (niebieska ikona „i”) i klikamy w obrys podrzędny. Otwarte zostanie okno Informacja, z którego dowiemy się między innymi, że Element jest składnikiem podrzędnym obiektu ‘N’. ’N’ jest wartością oznaczającą numer uchwytu obiektu nadrzędnego. Numer uchwytu obiektu nadrzędnego można sprawdzić wybierając narzędzie Informacja o elemencie i wskazując obrys zewnętrzny. Oba numery powinny być takie same. Jeżeli nie są takie same, oznacza to, że tworząc enklawę lub eksklawę, wskazując obiekt główny wskazaliśmy niewłaściwy obrys.
2. Innym sposobem sprawdzenia jest eksport mapy do formatu gml. Następnie warto otworzyć plik w gml w edytorze tekstu, odszukać obiekt, który kartowaliśmy i sprawdzić, czy w występują w nim atrybuty <gml:exterior> oznaczający obrys zewnętrzny i <gml:interior> określający obszar wewnętrzny. W przypadku eksklawy w obiekcie znajdą się dwa atrybuty <gml:exterior>, gdyż żaden z obrysów nie znajduje się w środku drugiego.
3. Niezależnie od tego, z którego z powyższych sposobów skorzystacie warto zaimportować plik gml do czystego pliku i sprawdzić poprawność wczytanych obiektów.

No dobrze, to były łatwe przykłady. A co w przypadku gdy oprócz enklawy znajdują się jeszcze inne powierzchnie np. chodniki i inne obiekty liniowe np. krawężniki. Obiekty powierzchniowe, obiekty liniowe częściowo pokrywają się ze sobą, więc wydawać by się mogło, że trzeba kilka razy klikać te same punkty. Standardowo, nasuwa się pytanie: czy da się to robić szybciej? Odpowiadamy: da się! GoKart posiada narzędzia, dzięki którym nie kartujemy części wspólnych dwóch obrysów, tym samym unikamy kilkukrotnego „klikania” po tych samych punktach. W poniższym filmie pokazujemy, jak korzystać z narzędzia Wykrywania powierzchni pokrycia terenu podczas tworzenia enklaw.

Warto zwrócić uwagę, że część obiektów, które powinny być obiektami powierzchniowymi narysowane są ,jedynie w części, linią np. chodnik. Ważne, aby powierzchnia była ograniczona liniami z każdej strony i aby poszczególne linie tworzyły w pełni zamkniętą powierzchnie (były podociągane). Istotne również aby linie te posiadały symbolikę i znajdowały się na odpowiedniej warstwie – zgodne z konfiguracją GoKarta. Część obiektów powierzchniowych w ogóle nie musi być kartowana, np. plac.  Wykorzystywany jest obiekt liniowy – krawężnik, który ogranicza z każdej strony powierzchnię obiektu plac.

Miłego oglądania i wdrażania nowej wiedzy w praktyce!